Sinir sistemlerinin evrimi

Bu madde, Fransızca Vikipedi'de yer alan aynı konulu maddeden Türkçeye çeviri yapılarak genişletilebilir. Başlıca çeviri yönergeleri için [genişlet] düğmesine tıklayınız. Fransızca maddenin makine çeviri sürümünü görüntüleyin. Google Çeviri gibi makine çevirileri, yapacağınız çeviriler için iyi bir başlangıç noktasıdır ancak çevirmenler, sadece makine tarafından çevrilen metni kopyala yapıştır yapmak yerine, hataları gerektiği gibi gözden geçirmeli ve çevirinin tutarlı olduğunu onaylamalıdır. Güvenilmeyen ya da düşük kaliteli görünen içerikleri eklemeyiniz. Mümkünse yabancı dil maddesinde verilen referanslar ile çevireceğiniz metni doğrulayın. Çevirinize eşlik edecek bir şekilde dillerarası bağlantı ekleyerek değişiklik özetinizde bir telif hakkı atfı sağlamalısınız. Değişiklik özeti için örnek bir atıf : Bu değişiklikteki içerik Fransızca Vikipedi'de yer alan [[:fr:Évolution du système nerveux]] sayfasından çevrilmiştir, atıf için sayfanın tarihine bakınız. Ayrıca tartışma sayfasına {{Çevrilmiş sayfa|fr|Évolution du système nerveux}} şablonunu eklemelisiniz. Daha fazla bilgi için, bkz: Vikipedi:Çeviri.

Sinir sistemlerinin evrimi, hayvanlarda (veya metazoanlarda) sinir sistemlerinin ilk gelişimine kadar uzanır. Nöronlar, hareketli tek hücreli ve kolonyal ökaryotlarda bulunan aksiyon potansiyellerinin mekanizmasını uyarlayarak çok hücreli hayvanlarda özel elektrik sinyal hücreleri olarak geliştirildi. Karmaşık protozoalarda bulunanlar gibi birçok ilkel sistem, hareketlilik ve hayatta kalmak için gerekli diğer yönler için elektriksel olmayan sinyalleme kullanır. Veriler, mesajlaşma için kimyasal bir gradyan kullanan bu sistemlerin bugün bilinen elektrik sinyal hücrelerine dönüştüğünü gösteriyor.^[1]

İlk olarak Cnidaria (denizanası) gibi hayvanlarda görülen basit sinir ağları, motor ve duyusal işlevlerde ikili bir amaca hizmet eden polimodal nöronlardan oluşuyordu. Cnidarianlar, her ikisi de denizanası olmasına rağmen çok farklı sinir sistemlerine sahip olan Ctenophores (tarak denizanası) ile karşılaştırılabilir. Cnidarians'tan farklı olarak, Ctenophores, elektrokimyasal sinyalleme kullanan nöronlara sahiptir. Bu şaşırtıcıydı çünkü Ctenophora şubesinin, sinir sistemi olmayan Porifera'dan (süngerler) daha eski olduğu düşünülüyordu.

Bu, erken sinir sisteminin nasıl ortaya çıktığını açıklayan iki teorinin ortaya çıkmasına yol açtı. Bir teori, sinir sisteminin tüm bu şubelerin temel bir atasında ortaya çıktığını, ancak Porifera'da kaybolduğunu belirtti. Diğer teori, sinir sisteminin bağımsız olarak iki kez (birlikte evrim), biri bazal Cnidarianlar ve bazal taraklılar için ortaya çıktığını belirtir.

İki taraflı hayvanlar - omurgasızlarda ventral sinir kordonları ve kordalılarda bir notokord tarafından desteklenen dorsal sinir kordonları - merkezi bir bölge etrafında bulunan bir merkezi sinir sistemi ile evrimleşmiştir, bu süreç sefalizasyon olarak bilinir.

1. ^ "nervous system | Definition, Function, Structure, & Facts". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 13 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2021.